Aansprakelijkheid bij schade

Iets wat vaak vergeten wordt is dat schuld niet hetzelfde is als aansprakelijkheid. Aansprakelijkheid is een juridisch begrip. Of je aansprakelijk bent voor een ongeval is wettelijk bepaald. Je kunt aansprakelijk zijn voor schade zonder dat je schuldig bent aan het ontstaan van die schade. Andersom kun je je ook heel schuldig voelen over het ontstaan van schade terwijl je er wettelijk niet aansprakelijk voor bent.

• Bij het uitparkeren raak je de auto die naast je staat geparkeerd. Jij was bezig met een bijzondere manoeuvre en bent dus aansprakelijk voor de schade. Ook als de andere auto fout geparkeerd stond.
• Je rijdt op een voorrangsweg als een auto voor je langs oversteekt. Je kunt niet meer remmen en botst tegen de auto aan. De tegenpartij heeft geen voorrang verleend en is dus aansprakelijk.
• Je rijdt op een voorrangsweg als er opeens een overstekende fietser voor je langs schiet. Je kunt niet meer remmen en botst tegen de fietser aan. Een fietser is een zwakkere verkeersdeelnemer. Jij bent daarom voor minstens 50% aansprakelijk voor de schade, tenzij je kunt aantonen dat er sprake was van overmacht. Dat wordt in dit geval lastig. Het is namelijk niet ondenkbaar dat een fietser geen voorrang verleent, dus had je er rekening mee kunnen houden.
• Je auto staat correct aan de kant van de weg geparkeerd. Een fietser valt om en komt tegen jouw auto aan, waardoor er krassen in je lak komen. Jij bent geen verkeersdeelnemer op het moment dat de schade ontstaat. De fietser is daarom helemaal aansprakelijk voor jouw schade. 
• Je rijdt met je auto een overstekende hond aan. De eigenaar had het dier los laten lopen. De eigenaar is aansprakelijk voor schade die de hond aanricht en moet daarom jouw schade betalen.

Om iemand aansprakelijk te kunnen stellen voor schade moet je kunnen bewijzen dat de schade daadwerkelijk door die partij is veroorzaakt. Dat lukt niet altijd. Zo overkwam een van onze klanten het volgende:

Hans reed op een eenbaansweg en wilde zijn auto parkeren in een parkeervak links van de rijbaan. Hij gaf richting aan en remde af. De auto die achter hem reed remde ook af en leek hem de ruimte te geven om in te parkeren. Maar terwijl Hans zijn draai maakte werd hij toch opeens links ingehaald. Hij kon niet meer remmen en botste op de inhalende auto. Beide auto’s raakten daarbij beschadigd. 

Hans vond dat de tegenpartij voor de schade moest betalen. Want die had toch gezien dat hij wilde inparkeren en deed alsof hij Hans voor liet gaan? De verzekeraar van Hans was het daar niet mee eens en wilde namens Hans de schade van de tegenpartij vergoeden. Dat zou Hans schadevrije jaren kosten. De verzekeraar baseerde zich op de volgende artikelen van de Wegen Verkeerswet (WVW):

Artikel 54: “Bestuurders die een bijzondere manoeuvre uitvoeren, zoals wegrijden, achteruitrijden, uit een uitrit de weg oprijden, van een weg een inrit oprijden, keren, van de invoegstrook de doorgaande rijbaan oprijden, van de doorgaande rijbaan de uitrijstrook oprijden en van rijstrook wisselen, moeten het overige verkeer voor laten gaan.” 

Artikel 18: “Bestuurders die afslaan, moeten het verkeer dat hen op dezelfde weg tegemoet komt of dat op dezelfde weg zich naast dan wel links of rechts dicht achter hen bevindt, voor laten gaan.” 

Hans was bezig met een bijzondere manoeuvre én de tegenpartij reed links vlak achter hem. Aansprakelijk dus, volgens de verzekeraar. Daar waren wij het op zich mee eens, maar we vonden dat de tegenpartij óók aansprakelijk was en dat beide partijen het schadebedrag dus 50/50 moesten verdelen. 

In de WVW staat namelijk:

Artikel 11: “Bestuurders die links voorgesorteerd hebben en te kennen hebben gegeven dat zij naar links willen afslaan, worden rechts ingehaald.” 

Maar helaas voor Hans: er waren geen getuigen die konden bevestigen dat hij zijn richtingaanwijzer had gebruikt en goed had voorgesorteerd. Het was dus niet zeker of art. 11 van de WVW van toepassing was. De aansprakelijkheid van Hans kon wél onomstotelijk worden vastgesteld. Hij was daarom volledig aansprakelijk voor zowel zijn eigen schade als die van de tegenpartij.